رای برای انتخاب رئیس جمهور

دو پدیده جالب سه روز اخیر، یکی افزایش مجدد آرای روحانی و کاهش آرای قالیباف است و دیگری افزایش قابل توجه نسبت کسانی که رای خود را کتمان می‌کنند. دو روز پس از آخرین مناظره نامزدها، نظرسنجی ایپو نشان می‌دهد که حسن روحانی فاصله خود را با دو رقیب اصلی اندکی افزایش داده است. در سه روز اخیر ۵۶ درصد از کسانی که می‌گویند:
۱) قطعاً یا احتمالا، در انتخابات شرکت خواهند کرد: و
۲) به یکی از ۶ نامزد موجود رای‌ می‌دهند؛
حسن روحانی را به عنوان فرد منتخب خود در روزهای اخیر برگزیده‌اند. پس از او، ابراهیم رئیسی (با ۲۲ درص) جایگزین محمدباقر قالیباف (با ۱۹ درصد) شده است (نمودار بالا).
پدیده دیگر، رشد نسبت کسانی است که به مرور رای خود را کتمان می‌کنند. از نظر شکلی، بر اساس روند نظرسنجی‌ها، افزایش این عده با کاهش آرای روحانی و قالیباف و همین‌ طور کاهش نسبت مردد‌ها و پاسخ‌‌های متفرقه سازگار است. یعنی مرددها و کسانی که پاسخ‌های متفرقه می‌دهند به مرور به تصمیم مشخصی رسیده‌اند اما به همراه عده‌ای دیگر که پیشتر نظر مشخصی داشته‌اند، از بیان رای خود سرباز می‌زنند. (نمودار پایین)
خارج از حیطه نظرسنجی و از دیدگاه تحلیلی، می‌توان احتمال داد که با توجه به بالاگرفتن سطح منازعات سیاسی، و افزایش احساس خطر، پاسخگویان مایل به آشکار کردن رای خود نیستند. در این صورت، پاسخ به این پرسش که این تهدید از ناحیه چه نیروهایی است و چه گروه‌هایی از افراد را ممکن است تهدید کند، می‌تواند تا حدی مشخص کند که گروه پنهان کننده رای، بیشتر به روحانی گرایش دارند یا به قالیباف.

کاندیدای نامحبوب

بیشتر پاسخگویان کماکان از بیان این موضوع سرباز می‌زنند که بگویند کدامیک از کاندیداهای موجود آن قدر به نظرشان نامطلوب است که به هیچ وجه حاضر به رای دادن به او نیستند. در واقع، نزدیک به ۴۷ درصد از پاسخگویان می‌گویند هیچ کس از نظر آنان آن‌قدرها نامحبوب نیست یا این که نمی توانند یا نمی‌خواهند بگویند که نامزد نامطلوب آنان کیست. رتبه سه نامزد نامحبوب، بیش و کم، مانند رتبه سه نامزدی است که بیشترین رای را دارند: به ترتیب روحانی (۸ درصد)، قالیباف(۵ درصد) و رئیسی (۴ درصد). جهانگیری و هاشمی‌طبا (با کمتر از دو درصد) پایین‌ترین رتبه عدم محبوبیت را کسب کرده‌اند.

پیگیری مناظره‌‌ها

اعلام پیگیری مناظره‌ها از طرف پاسخگویان، به مرور افزایش نشان می‌دهد. البته باید توجه داشت پاسخگویان، «مناظره» را اعم از برنامه‌های مناظره نامزدها با هم و سایر برنامه‌‌های تبلیغاتی کاندیداها در رسانه‌‌های همگانی قلمداد می‌کنند. اکنون نزدیک به ۶۲ درصد از پاسخگویان می‌گویند این نوع برنامه‌ها را دیده یا شنیده‌اند و در مقابل حدود ۳۷ درصد می‌گویند مناظره‌ها را یا ندیده و نشنیده‌اند یا اساسا از موضوع بی اطلاع هستند. با توجه به این که این ارقام ناشی از تجمع اطلاعات سه روز اخیر است، هنوز افزایش تعداد دنبال‌کنندگان مناظره‌ها که پس از مناظره آخر افزایش داشته است در این جا به خوبی منعکس نشده است.

رای جایگزین -۲

۱۱ درصد از رای‌دهندگان به روحانی می‌گویند در صورت رای ندادن به او به به رئیسی رای می‌دهند در حالی‌ که ۱۶ درصد از رای‌دهندگان به رئیسی می‌گویند انتخاب بعدی آن‌ها روحانی است.
در مقایسه آرای جایگزین قالیباف و رئیسی مشخص می‌شود که ۴۴ درصد از رای‌دهندگان به رئیسی حاضرند قالیباف را به عنوان جایگزین انتخاب کنند، اما در مقابل، ۳۰ درصد از رای‌دهندگان به قالیباف حاضرند رئیسی را به عنوان جایگزین برگزینند. به عبارتی خالص موازنه تبادل آرای قالیباف و رئیسی ۱۴ درصد به سود قالیباف است.
به طور کلی، روحانی در مقابل ۳۶ درصد از رایی که از رای‌دهندگان قالیباف و رئیسی کسب می‌کند، ۲۶ درصد از رای‌دهندگانش به این دو رای می‌دهند. به عبارتی، خالص موازنه آرای روحانی ۱۰ درصد مثبت است. قالیباف نیز در مقابل ۵۰ درصد از رایی که از رای‌دهندگان روحانی و رئیسی کسب می‌کند، ۵۹ درصد از رای‌دهندگانش به روحانی و رئیسی رای می‌دهند. به بیان دیگر خالص موازنه آرای قالیباف ۹ درصد منفی است. خالص موازنه آرای رئیسی نیز منفی ۱۰ درصد است. به این معنی که رئیسی در مقابل ۵۱ درصد از رای‌دهندگانش که به روحانی و قالیباف رای می‌دهند فقط رای ۴۱ درصد از رای‌دهندگان به روحانی و قالیباف را به دست می‌آورد.